Calligrammes - Καλλιγράμματα

Ο Γάλλος ποιητής Guillaume Apollinaire / Γκιγιώμ Απολλιναίρ (1880-1918) έγραψε μια ποιητική συλλογή με τίτλο "Calligrammes" (Καλλιγράμματα)

Τα ποιήματα της συλλογής του παίρνουν το σχήμα

του θέματος που εκφράζεται μέσα από τους στίχους.

Δείτε το ποίημα Il pleut (Βρέχει)

• Φτιάξτε ένα απλό καλλίγραμμα για το ποίημα του Ελύτη με τίτλο Ο Ήλιος, ο Ηλιάτορας (1971)

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας

ο πετροπαιχνιδιάτορας

από την άκρη των ακρώ

κατηφοράει στο Ταίναρο

Φωτιά 'ναι το πηγούνι του

χρυσάφι το πιρούνι του

Τι σχέδιο θα φτιάχνατε με μολύβι πάνω στο οποίο θα γράφατε με το χέρι τους στίχους;

Ένα βουνό; έναν ήλιο; ένα παιχνίδι; ένα πιρούνι; μια φωτιά;

Οδηγηθείτε από τη φαντασία σας.

Εγώ - λιγότερο δημιουργική από σας - θα έκανα ένα απλό σχέδιο ήλιου με μολύβι και πάνω στον κύκλο και τις γραμμές-ακτίνες θα έγραφα με στυλό τους στίχους περιστρέφοντας το χαρτί. Μετά θα έσβηνα τις γραμμές του μολυβιού με γόμα και οι στίχοι του ποιήματος θα δημιουργούσαν έναν ήλιο. Κάπως έτσι

• Δείτε τώρα άλλες δημιουργίες παιδιών όπως αυτές των Δημοτικών σχολείων του Martigny (Suisse) ή άλλων γαλλικών σχολείων

• Δεν είναι καθόλου δύσκολο να φτιάξετε κι εσείς calligrammes ακόμα κι αν είστε αρχάριοι στα Γαλλικά. Κάντε κλικ για ιδέες και οδηγίες: Calligrammes pour débutants
• Εμπνευστείτε από τα 2 ποιήματα και δοκιμάστε να φτιάξετε πρωτότυπες δημιουργίες στα γαλλικά

Jacques Prévert : « En sortant de l’école »	Ζακ Πρεβέρ : « Βγαίνοντας από το σχολείο »
En sortant de l'école	Βγαίνοντας από το σχολείο
nous avons rencontré	συναντήσαμε
un grand chemin de fer	ένα μεγάλο σιδηρόδρομο
qui nous a emmenés	που μας έφερε μια βόλτα
tout autour de la terre	γύρω, τριγύρω από τη Γη
dans un wagon doré	μέσα σ’ένα χρυσό βαγόνι

Le lézard (Jacques Prévert) Η σαύρα (Ζακ Πρεβέρ) Le lézard de l'amour Η σαύρα της αγάπης S'est enfui encore une fois Πάλι το’σκασε Et m'a laissé sa queue entre les doigts Και μου’μεινε η ουρά της ανάμεσα στα δάχτυλα C'est bien fait Καλά να πάθω J'avais voulu le garder pour moi. Είχα θελήσει να την κρατήσω για μένα

Εάν χρειάζεστε βοήθεια, εκτυπώστε τα σχέδια lézard 1, lézard 2, Terre 1, Train1 Train 2, Train 3

• Μπορείτε όμως να φτιάξετε ωραία καλλιγράμματα με λίγες λέξεις χρησιμοποιώντας on line προγράμματα όπως πχ. το Word Mosaic. Δείτε εδώ πώς γίνεται.

Χειρόγραφη γραφή - Écriture manuscrite

Ε' και ΣΤ' Δημοτικού

Στόχος: εξοικείωση με τη χειρόγραφη γραφή

Γιατί;

• Για να μπορώ να διαβάζω εύκολα χειρόγραφα κείμενα
  Για να μπορώ να διαβάζω εύκολα χειρόγραφα κείμενα
• Για να αποκτήσω σταδιακά έναν ωραίο και ευανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα Για να αποκτήσω σταδιακά έναν ωραίο και ευανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα
• Για να γράφω πιο γρήγορα και πιο ξεκούραστα Για να γράφω πιο γρήγορα και πιο ξεκούραστα
• Για να έχω το προσωπικό μου στυλ που εκφράζει την προσωπικότητά μου Για να έχω το προσωπικό μου στυλ που εκφράζει την προσωπικότητά μου
• Για να βάζω αργότερα μια ωραία και μοναδική υπογραφή Για να βάζω αργότερα μια ωραία και μοναδική υπογραφή

• Παλιά, όταν πήγαινα σχολείο - πρώτες τάξεις Δημοτικού- κάναμε εξάσκηση στην καλλιγραφία αντιγράφοντας ατελείωτα προτάσεις και λέξεις σε ένα τετράδιο σαν το πεντάγραμμο της μουσικής.Εκείνη την εποχή τα τυπωμένα κείμενα ήταν περιορισμένα: είχαμε μόνο το βιβλίο. Έτσι ο δάσκαλος ή η δασκάλα έγραφε επί ώρες στον πίνακα κανόνες, παραδείγματα και ασκήσεις κι εμείς αντιγράφαμε στο τετράδιο μέχρι που το χέρι έπαιρνε φωτιά.Πότε συνέβαιναν όλα αυτά; Όχι, πολύ παλιά. Δεν ήμουν συμμαθήτρια του Γουτεμβέργιου! Κάντε κλικ για να μάθετε ποιος ήταν και πότε έζησε.

• Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Λίγα είναι πια τα χειρόγραφα κείμενα που γράφουμε ή διαβάζουμε: κάρτες (cartes), λίστες με ψώνια (listes de courses), σημειώματα (notes) σε φίλους και συγγενείς, προσωπικές σημειώσεις και δημιουργίες (ποιήματα, λευκώματα, προσωπικά ημερολόγια, στίχοι τραγουδιών), σχολικές εργασίες, σημειώσεις δασκάλων...Οφείλω να προσθέσω τις συνταγές και τις οδηγίες που είναι γραμμένες από γιατρούς. Όμως, αυτά τα κείμενα διαβάζονται μόνο από φαρμακοποιούς. Όσο εξασκημένο κι αν είναι το μάτι σας, εάν δεν είστε φαρμακοποιός, δεν θα μπορέσετε ποτέ να αποκρυπτογραφήσετε αυτά τα ιατρικά ιερογλυφικά. Δεν φταίτε εσείς!

• Όταν μαθαίνουμε μια ξένη γλώσσα οι ευκαιρίες να διαβάσουμε ένα χειρόγραφο κείμενο είναι ακόμα λιγότερες. Γι αυτό και οι μαθητές δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να αποκρυπτογραφήσουν τα χειρόγραφα γράμματα στον πίνακα ή στις σημειώσεις του τετραδίου. Λογικό.

Α. Ας γνωρίσουμε έναν τύπο γραφής: την επισεσυρμένη γραφή /écriture cursive

1. Τι είναι η επισεσυρμένη γραφή;

Παρά την επίσημη ονομασία της που είναι γλωσσοδέτης πρόκειται για κάτι απλό.

Είναι μια αδιάκοπη γραφή, συνήθως κυρτή προς τα δεξιά. Το χέρι δεν σηκώνεται μέχρι να τελειώσει η λέξη γι αυτό δείχνει σαν μια μια κορδέλα που στριφογυρίζει
Τα γράμματα ενώνονται μεταξύ τους με λεπτότερες γραμμές.

Η γραφή είναι πιο ξεκούραστη γιατί ασκούμε λιγότερη πίεση στο μολύβι ή το στυλό.

Bonjour Comment ça va? Chère Sylvie

bisous Rendez-vous devant le cinéma

2. Παρατηρήστε πώς σχηματίζεται το l (l l ), το h (h), το r (r r), το b (b ) το s (ss)

3. Κάντε ένα πείραμα γράφοντας ένα διπλό l (μικρό L) με το γνωστό σας τρόπο (δηλαδή 2 μπαστούνια: ll) και αμέσως μετά γράφοντας το συνεχόμενα ll.

Ακόμα καλύτερα γράψτε με τους 2 τρόπους elle και elle. Με ποια γραφή γράψατε πιο γρήγορα;

Β. Μα πώς να μάθω;

Είναι δύσκολο να ξεκινήσει κάποιος να γράφει ξαφνικά με αυτή τη γραφή εάν δεν το έχει διδαχθεί και δεν το έχει συνηθίσει. 

Σε ορισμένες χώρες συνεχίζεται ακόμα η διδασκαλία και η μάθηση

αυτής της γραφής από τα πρώτα σχολικά χρόνια.

Εσείς όμως μπορείτε μόνοι σας να εξασκηθείτε εδώ:

1. στο σχεδιασμό των γραμμάτων (οι πιο μικροί κάντε κλικ εδώ)

1. στην ανάγνωση - αναγνώριση

2. στη γραφή

- ανοίξτε το αρχείο και εκτυπώστε το φύλλο εξάσκησης. Συμπληρώστε το όνομά σας και πατήστε με το μολύβι πάνω στα γκρίζα γράμματα.

- κάντε κλικ στο Dafont.com και γράψτε στο κουτάκι (Type your text) μια λέξη στα Γαλλικά πχ. Bonjour, το όνομά σας... Πατήστε Submit και παρατηρήστε την.

- Ζητήστε από τους γονείς σας να κατεβάσουν και να αποθηκεύσουν τη γραμματοσειρά CrayonL και Seyes (ίδια γραμματοσειρά με γραμμές). Δείτε τη διαδικασία

- Αν δεν μπορείτε, υπάρχει ένας πιο απλός τρόπος: να μετατρέψετε αυτό που γράψατε στο έγγραφο σας επιλέγοντας μια εγκατεστημένη γραμματοσειρά του Word όπως πχ. Mistral, Script MT Bold, Freestyle script, Gigi...

Ανοίξτε ένα έγγραφο word, γράψτε κάτι στα γαλλικά από το βιβλίο σας, επιλέξτε αυτό που γράψατε και αλλάξτε γραμματοσειρά. Διαλέξτε τη γραμματοσειρά πχ. CrayonL, Seyes, Mistral... Τώρα επιλέξτε πάλι το κείμενο και χρωματίστε τη γραμματοσειρά με γκρι αντί για μαύρο. Εκτυπώστε το έγγραφο. Πάρτε ένα μολύβι και πατήστε πάνω στα γράμματα.

- Κάντε κλικ στο φύλλο με τις γραμμές και εκτυπώστε το. Τώρα ανοίξτε το αρχείο Pangrammes και αντιγράψτε το κείμενο που βλέπετε στο εκτυπωμένο φύλλο με τις γραμμές.

- Coloriage image magique Keith Haring - Εκτυπώστε μόνο την 1η σελίδα και στη συνέχεια χρωματίστε τα τμήματα της εικόνας λαμβάνοντας υπόψη το χρώμα που αντιστοιχεί σε κάθε γράμμα. 

C. Μερικές διάσημες και ιδιαίτερες υπογραφές

1. Παρατηρήστε τις υπογραφές των διάσημων προσώπων. Βλέπετε διαφορές;

- Ποιοι υπογράφουν με το μικρό τους όνομα; Γιατί;

- Προσέξτε ότι η μορφή της υπογραφής σχετίζεται με το χρόνο, το αξίωμα (Βασίλισσα Ελισάβετ Α', Λουδοβίκος ΙΔ') αλλά και με την προσωπικότητα.

2. Προσπαθήστε

- να γράψετε το όνομα και το επώνυμό σας με δεμένα τα γράμματα,

- να κάνετε την υπογραφή σας χρησιμοποιώντας διαφορετικά στυλ.